شهر بندرعباس با تاریخ کهن و موقعیت خاص جغرافیایی‌اش، مجموعه‌ای از جاذبه‌های طبیعی و تاریخی را در دل خود جای داده که هر کدام داستانی شنیدنی برای بازدیدکنندگان دارند. در میان این جاذبه‌ها، برخی آن‌قدر چشمگیر و خاص هستند که با اولین نگاه، حس شگفتی و تحسین را در دل هر مسافر زنده میکنند. آبانبارهای برکه باران از جمله همین مکان‌ها هستند؛ سازه‌هایی تاریخی که روزگاری نقش حیاتی در تأمین آب مردم این شهر داشته‌اند و امروزه به یکی از دیدنی‌ترین یادگارهای معماری سنتی جنوب ایران تبدیل شده‌اند. در این مقاله از مجله گردشگری سفرتاپ ، به سراغ این جاذبه متفاوت می‌رویم تا از تاریخچه، معماری و زیبایی‌های آبانبارهای برکه باران در بندرعباس بیشتر بدانیم.
درباره آبانبار برکه باران بندرعباس
آب‌انبارها در زمان قدیم و مخصوصا در جنوب کشور، برای رفاه ساکنین یک منطقه ضروری بود و آب ساکنین آنجا از این مکان‌ها تامین می‌شد. با گذشت زمان و پیشرفت صنعت تاسیسات، شاید دیگر آب‌انبارها مانند گذشته کاربرد داشتند و آب خانوارها از لوله‌کشی تامین می‌شد.
آبانبار برکه باران یکی از قدیمی‌ترین آبانبارهای بندرعباس محسوب می‌شود که در گذشته، اصلی‌ترین آبانبار ساکنین این منطقه بوده و با گذشت زمان به یک جاذبه تاریخی و گردشگری تبدیل شده است.
این مکان شامل مجموعه‌ای ۵ تایی از آب انبارهای گنبدی شکلی است که در کنار هم قرار گرفته‌اند و به آنها برکههای باران هم گفته می‌شود. جالب است بدانید که آبانبارهای برکه باران یا همان برکههای باران هم‌اکنون هم کاربرد خودشان را دارند و در مواقعی که هوا بسیار گرم و بارش در منطقه بندرعباس کم است، از ذخایر آب آنها استفاده می‌شود.
البته که این آب‌انبارها دیگر کارایی قبل خود را به دلیل عدم‌رسیدگی ندارند. علاوه‌بر این، برکههای باران از نظر معماری هم زبان‌زد بسیاری از علاقه‌مندان به این حوزه هستند.
معماری آب انبار برکه باران
یکی از ویژگی‌های منحصربه‌فرد آبانبارهای برکه باران، معماری خاص و جذاب آن‌هاست که چشم هر بیننده‌ای را به خود خیره می‌کند. این مجموعه از پنج آبانبار گنبدی‌شکل تشکیل شده که در کنار هم چیده شده‌اند و تصویری چشم‌نواز از هماهنگی و نظم معماری سنتی را به نمایش می‌گذارند.
گنبدهای آجری این آب‌انبارها نه تنها نقش پوشش را ایفا میکنند، بلکه با طراحی خاص خود باعث خنک ماندن آب درون مخزن می‌شوند؛ موضوعی که در آب‌وهوای گرم و مرطوب بندرعباس از اهمیت بالایی برخوردار است.
مصالح به‌کاررفته در ساخت این برکه‌ها عمدتاً شامل سنگ، ساروج و آجر است که همگی متناسب با اقلیم منطقه انتخاب شده‌اند. دیواره‌های ضخیم و سقف گنبدی‌شکل، به کاهش تبخیر و حفظ دمای پایین آب کمک می‌کردند. ورودی‌های کوچک و باریک این آب‌انبارها نیز به نحوی طراحی شده‌اند که از ورود مستقیم نور خورشید به داخل جلوگیری شود.
تاریخچه آبانبارهای برکه باران
تاسیس آبانبارهای برکه باران به زمان صفویه بر می‌گردد. در زمان صفویه به دلیل گرمای شدید هوا در جنوب کشور و همچنین وجود چالش در تامین و تصفیه آب، برکههای باران به دستور حکومت ساخته شدند و تا به امروز پابرجا مانده‌اند.
برکههای باران در سال‌های بعد و زمان پهلوی هم کاربرد و معماری خود را حفظ کردند و محلی‌های آن زمان می‌گویند که زمانی یکی از این آب‌انبارها تفرجگاه فرح دیبا بوده است. همچنین گفته می‌شود که در زمان صفویه و پهلوی، برای تزئین کردن و زیبایی بخشیدن به برکههای باران از مجسمه‌ها و المان‌های بسیار تاریخی و زیبا استفاده شده بود که به مرور زمان به سرقت رفته‌اند و در حال حاضر، تعداد زیادی از آنها در این مکان وجود ندارد.
آبانبار برکه باران بندرعباس کجاست؟
آبانبارهای تاریخی برکه باران از شاخص‌ترین جاذبه‌های بندرعباس هستند که قدمت آنها به دوره صفویه می‌رسد. این مجموعه در قلب شهر و در نزدیکی دیگر جاذبه‌های مهم گردشگری قرار گرفته و به همین دلیل، دسترسی به آن بسیار آسان است. بازدیدکنندگان علاوه بر تماشای معماری منحصربه‌فرد آب‌انبارها، می‌توانند در همان محدوده از موزه مردمشناسی خلیج فارس نیز دیدن کنند.
| مورد | توضیحات |
| آدرس دقیق | بندرعباس، بلوار پاسداران، جنب موزه بزرگ بندرعباس |
| لوکیشن | موقعیت مکانی آب انبار برکه باران بندرعباس |
| مسیرهای دسترسی | دسترسی مستقیم از مرکز شهر بندرعباس با خودرو شخصی یا تاکسیفاصله کم تا پایانه مسافربری و ایستگاه‌های تاکسی شهریامکان پیاده‌روی از ساحل بندرعباس تا محل آب‌انبارها (حدود ۱۰ دقیقه) |
اگر برای اولین‌بار به بندرعباس سفر می‌کنید، بهترین و سریع‌ترین مسیر برای رسیدن به آبانبارهای برکه باران، استفاده از تاکسی‌های خطی یا اینترنتی از مرکز شهر است. این آب‌انبارها در بلوار پاسداران و در نزدیکی ساحل قرار دارند، بنابراین اگر در هتل‌های ساحلی اقامت داشته باشید، حتی می‌توانید با یک پیاده‌روی کوتاه به راحتی به این جاذبه تاریخی برسید.
استفاده از حمل‌ونقل عمومی هم گزینه مناسبی است، چون تقریباً تمامی مسیرهای اصلی شهر به بلوار پاسداران راه دارند.
نکات کلیدی برای بازدید از آبانبار برکه باران بندرعباس
بازدید از آبانبارهای تاریخی برکه باران تجربه‌ای متفاوت است که شما را با تاریخ و معماری سنتی جنوب ایران آشنا می‌کند. از آن‌جایی که این مجموعه در فضای باز قرار دارد و بخشی از آن داخل محدوده موزه مردمشناسی خلیج فارس است، بهتر است قبل از بازدید چند نکته مهم را در نظر داشته باشید تا لذت سفر شما کامل‌تر شود. نکات مهم و لوازم مورد نیاز برای بازدید از این منطقه عبارتند از:
- همراه داشتن کلاه و عینک آفتابی برای محافظت در برابر آفتاب شدید بندرعباس؛
- نوشیدن آب کافی و همراه داشتن بطری آب، به‌ویژه در روزهای گرم تابستان؛
- استفاده از کفش راحت پیاده‌روی، چون بخشی از مسیر نیاز به قدم زدن در محوطه دارد؛
- بردن دوربین یا موبایل با شارژ کافی برای ثبت معماری خاص و منحصربه‌فرد آب‌انبارها؛
- اگر قصد بازدید از بخش داخلی موزه را دارید، پول نقد یا کارت بانکی برای پرداخت هزینه ورودی همراه داشته باشید؛
- بهترین زمان بازدید ساعات ابتدایی صبح یا عصر است تا از گرمای ظهر بندرعباس در امان باشید.
دیدن آبانبار برکه باران فرصتی است تا علاوه‌بر آشنایی با تاریخ و معماری بندرعباس، سفری خاطره‌انگیز برای خود بسازید. با رعایت نکات گفته‌شده و آماده‌سازی وسایل ضروری، می‌توانید بازدیدی راحت، ایمن و لذت‌بخش از این جاذبه تاریخی داشته باشید.
برکههای باران و موزه مردمشناسی خلیج فارس
همانطور که اشاره شد، برکههای باران شامل ۵ آبانبار گنبدی شکل در کنار هم هستند که سه تای آنها در موزه مردمشناسی خلیج فارس قرار دارند. این موزه در سال ۱۳۸۶ تاسیس شد و دارای معماری هرمزگانی بسیار باشکوه، زیبا و تاریخی است.
در موزه مردمشناسی خلیج فارس تنها یکی از برکه‌ها و آب‌انبارها قابل بازدید است و به سالن آمفی‌تئاتر تبدیل شده. دور دو آبانبار دیگر با دیوار و نرده فلزی پوشانده شده است و شما می‌توانید نمای بیرونی آنها را مشاهده کنید. دو آبانبار دیگر هم در فضای بیرونی موزه مردمشناسی هستند و قابلیت بازدید نمای بیرونی آنها بدون پرداخت ورودی وجود دارد.
سفری به دل تاریخ در کنار برکههای باران
در این مقاله از سفرتاپ، به معرفی و بررسی آبانبارهای تاریخی برکه باران پرداختیم؛ جاذبه‌ای منحصربه‌فرد که بخشی از هویت و میراث فرهنگی بندرعباس را در دل خود جای داده است. بازدید از این سازه‌ها تنها یک گردش ساده نیست، بلکه فرصتی است برای لمس تاریخ، تماشای معماری اصیل هرمزگانی و تجربه‌ی زندگی مردم در روزگاری که آب‌انبارها مهم‌ترین منبع ذخیره آب بودند.
اگر برنامه سفر به بندرعباس را در سر دارید، پیشنهاد می‌کنیم بازدید از برکههای باران را در اولویت قرار دهید. شما می‌توانید تنها با چند کلیک ساده، بلیط قطار، هواپیما یا اتوبوس خود را به مقصد بندرعباس به‌صورت اینترنتی تهیه کنید و بدون دغدغه از پر شدن ظرفیت، راهی سفری شوید که هم آرامش دریا را به شما هدیه می‌دهد و هم شگفتی تاریخ را. تجربه‌ای که با دیدن برکههای باران کامل‌تر خواهد شد.
