شیراز، شهر شعر و ادب، گنجینه‌ای از آثار تاریخی است. یکی از این گنجینه‌های گرانبها، دروازه قرآن است. بنایی که ریشه در دوران بوئیان دارد و یادآور سنت‌های کهنی است که در آن مسافران برای سفری ایمن به دعا و تبرک متوسل می‌شدند. اگر می‌خواهید در تاریخ شیراز قدم بگذارید، دروازه قرآن، به عنوان اولین قدم منتظر شما است. در این مطلب از مقاله سفرتاپ، با ما همراه باشید تا بیشتر با این اثر باستانی و ارزشمند شیراز آشنا شوید.
تاریخچه ساخت دروازه قرآن شیراز
دروازه قرآن که یکی از محبوب‌ترین جاهای دیدنی شیراز به‌شمار می‌آید که تاریخی پرفراز و نشیب را پشت سر گذاشته است. بنای اولیه دروازه به دستور عضدالدوله دیلمی (از امیران خاندان بوییان) رو به تنگه الله‌اکبر ساخته شد و با قرار دادن قرآنی در بالای آن، این بنا به “دروازه قرآن” شهرت یافت.
با گذر زمان، دروازه دچار آسیب شد تا اینکه در دوره زندیه، کریم‌خان زند دستور بازسازی آن را صادر کرد. او اتاقی به بالای دروازه افزود و دو جلد قرآن نفیس به خط سلطان ابراهیم‌بن شاهرخ تیموری، در آن جای داد. این قرآن‌ها که به “قرآن هفده من” معروف بودند، امروزه به موزه پارس در شیراز منتقل شده‌اند.
وقوع چندین زلزله در دوره قاجار، آسیب‌های جدی به دروازه وارد کرد. در این دوره، محمد زکی‌خان نوری به تعمیر دروازه پرداخت و در هر طرف آن اتاق‌هایی به عنوان پاسگاه و راهداری ایجاد کرد. همچنین، آب‌انباری در کنار آن ساخته شد که با آب رکن‌آباد پر می‌شد تا مسافران از آن بهره‌مند شوند. این بنا در گذشته “طاق قرآن” هم نامیده می‌شد و در روزهای نخست هر ماه قمری، مردم از شهر خارج شده و از زیر آن عبور می‌کردند.
در سال 1315 به دستور شهرداری شیراز، دروازه با دینامیت تخریب شد. اما در سال 1328 به همت حاج حسین ایگار، بازرگان شیرازی مشهور به اعتمادالتجار، دروازه کمی پایین‌تر از مکان قبلی بازسازی شد. طبق وصیت اعتمادالتجار، اتاق کوچک سمت چپ دروازه که مشرف به دره بود، به آرامگاه ابدی او تبدیل شد.
تا سال 1365، دروازه قرآن به‌عنوان مسیری برای عبور خودروها استفاده می‌شد، اما امروزه به عنوان یک مکان گردشگری تبدیل شده است. این بنا در سال 1375 با شماره 1800 در فهرست آثار ملی ایران به ثبت رسید.
باورهای مردمی درباره دروازه قرآن
دروازه قرآن به عنوان یکی از نمادهای مذهبی شیراز، از گذشته مورد احترام و اعتقاد مردم بوده است. قرار دادن قرآن کریم بر بالای این دروازه به این باور دامن زده که عبور از زیر آن، موجب کسب برکت و سلامتی می‌شود. بسیاری از مردم بر این باورند که با گذر از زیر قرآن این دروازه، سفرشان به سلامت و خوشی انجام خواهد شد.
دروازه قرآن شیراز کجاست؟
دروازه قرآن شیراز در ورودی شهر شیراز از سمت شمال، رو به تنگه الله‌اکبر و بین دو کوه چهل‌مقام و باباکوهی واقع شده است.
- آدرس دروازه قرآن: بزرگراه شیراز-مرودشت، ورودی شهر شیراز
بهترین زمان بازدید از دروازه قرآن
دروازه قرآن، به‌عنوان یکی از مکان‌های تاریخی شیراز، در هر فصلی از سال مقصدی جذاب برای گردشگران خواهد بود. با این حال، بهار و پاییز، بهترین فصل‌ها برای سفر به شیراز و بازدید از دروازه قرآن هستند. در این فصول، طبیعت اطراف دروازه با رنگ‌های دلنشین و هوای معتدل، فضایی آرام و دلنشین را برای گردشگران فراهم می‌کند.
فراموش نکنید که در این فصل‌ها، شیراز میزبان گردشگران بسیاری است. پس، اگر قصد بازدید از دروازه قرآن و دیگر جاذبههای این شهر را دارید، توصیه می‌شود از قبل برای تهیه بلیط و رزرو محل اقامت خود اقدام کنید.
جاهای دیدنی اطراف دروازه قرآن
برخی از محبوب‌ترین جاذبههای گردشگری شیراز در فاصله‌ای نسبتا کوتاه از دروازه قرآن قرار گرفته‌اند و دسترسی به آنها به آسانی امکان‌پذیر است. در ادامه، به معرفی چند مورد از این جاذبههای دیدنی می‌پردازیم:
حافظیه شیراز
حافظیه، یکی از مشهورترین جاذبه گردشگری شیراز، آرامگاه خواجه شمس‌الدین محمد حافظ شیرازی ملقب به لسان‌الغیب، شاعر نامدار قرن هشتم ایران است. این مکان زیبا و آرام، با معماری باشکوه و باغ‌های سرسبز در هر فصلی از سال پذیرای گردشگران بسیاری است؛ اما زیبایی حافظیه در شب دوچندان می‌شود. نورپردازی چشم‌نواز و فضای دل‌انگیز آن، حافظیه را به یکی از بهترین جاهای دیدنی شیراز در شب تبدیل کرده است. ناگفته نماند که حافظیه در 1 کیلومتری دروازه قرآن واقع شده است.
آرامگاه خواجوی کرمانی
یکی از جاذبههای گردشگری مهم شیراز، آرامگاه خواجوی کرمانی است که در نزدیکی دروازه قرآن قرار گرفته است. این آرامگاه که در تنگه الله‌اکبر واقع شده، با معماری خاص و زیبای خود، گردشگران بسیاری را به سوی خود جذب می‌کند. در کنار این آرامگاه، بوستان خواجوی کرمانی قرار دارد که مکانی ایده‌آل برای استراحت و لذت بردن از طبیعت است.
باغ جهان نما شیراز
یکی از زیباترین جاهای دیدنی شیراز در بهار، باغ جهان نما است. این باغ تاریخی که در نزدیکی دروازه قرآن قرار دارد، با طراوت و زیبایی بی‌نظیر خود می‌تواند هر بیننده‌ای را مجذوب کند. درختان سرو کهن‌سال، نارنج‌های خوش‌بو، شمشادهای سبز و گل‌های رنگارنگ، باغ جهان‌نما را به تابلویی زیبا تبدیل کرده‌اند. قدم زدن در این باغ، تجربه‌ای فراموش‌نشدنی را برای هر گردشگری رقم می‌زند.
گهواره دید شیراز
گهواره دید (گهبانه دید) شیراز که با نام گنبد عضد (گهواره زید) هم شناخته می‌شود، یادگاری از دوران دیلمیان است. این بنای تاریخی در سمت چپ تنگه الله‌اکبر و مشرف به دروازه قرآن واقع شده است. این سازه که زمانی برای دیده‌بانی ساخته شده بود، امروزه به یکی از جاذبههای گردشگری شیراز تبدیل شده است.
بازدیدکنندگان می‌توانند از فراز آن، چشم‌اندازی زیبا از شهر را تماشا کنند. این مکان 300 متر بالاتر از دروازه قرآن، در پارک کوهپایه و قله کوه چهل مقام واقع شده است.
موزه هفت‌تنان شیراز
یکی دیگر از جاذبههای گردشگری شیراز که در نزدیکی دروازه قرآن واقع شده، موزه هفت تنان است که با نام تکیه هفت تنان هم شناخته می‌شود. قدمت باغ هفت‌تنان به پیش از دوره زندیه می‌رسد، اما عمارت موجود در آن در دوره کریم‌خان زند ساخته شده‌است. گفته می‌شود که آرامگاه هفت عارف گمنام در آن جای دارد. گردش در فضای این باغ‌موزه، تجربه‌ای عالی و فراموش‌نشدنی را برای گردشگران رقم می‌زند.
بهترین هتل‌های نزدیک دروازه قرآن
موقعیت مکانی بی‌نظیر دروازه قرآن، دسترسی آسان به برخی از لوکس‌ترین هتل‌های شیراز را فراهم کرده است. از جمله بهترین هتل‌های واقع در نزدیکی دروازه قرآن می‌توان به هتل بزرگ شیراز، هتل ستارگان، هتل ارگ، هتل ساسان، هتل پرسپولیس، هتل رویال و هتل اطلس اشاره کرد.
این هتل‌ها با فاصله‌ای اندک از دروازه قرآن و حافظیه، دسترسی آسان به این جاذبههای تاریخی را برای مهمانان خود فراهم می‌کنند.
بهترین رستوران‌های نزدیک دروازه قرآن
رستوران‌های واقع در نزدیکی دروازه قرآن، فرصتی عالی را فراهم می‌کنند تا گردشگران پس از بازدید از این بنای تاریخی و جاذبههای اطراف آن، از صرف غذاهای لذیذ و متنوع لذت ببرند. رستوران‌های معروفی مانند شاندیز، باکویه، مجموعه گردشگری هفت‌خوان، شمس‌العماره، رستوران هتل بزرگ شیراز و زمرد در نزدیکی دروازه قران واقع شده‌اند و طیف گسترده‌ای از غذاهای اصیل ایرانی را در فضایی سنتی و دلپذیر ارائه می‌دهند.
سفری آرام از دروازه قرآن تا کوچه‌های نارنج‌پوش
در این مطلب از سفرتاپ تلاش کردیم شما را با این بنای تاریخی ارزشمند در شیراز آشنا کنیم. شیراز همیشه یکی از محبوب‌ترین مقاصد گردشگری در ایران بوده است، مخصوصا در فصل‌های تعطیل که تعداد مسافران به شدت افزایش می‌یابد. اگر ترجیح می‌دهید از ازدحام جمعیت دوری کنید و سفری آرام و دلنشین داشته باشید، میتوانید از جاهای دیدنی شیراز در فصل زمستان بهره‌مند شوید؛ فصلی که عطر دل‌انگیز نارنج در کوچه‌پس‌کوچه‌های شهر می‌پیچد و فضایی دلنشین و متفاوت را رقم می‌زند.
