پارک خجیر؛ خانه افعی‌ها در همسایگی جاجرود

پارک‌ها وقتی به منطقه‌ای حفاظت‌شده تبدیل می‌شوند، باید جان بگیرند؛ چون دیگر قرار نیست هر شخصی بتواند بدون مجوز وارد پارک شود. این موضوع درباره پارک خجیر هم صدق می‌کند؛ منطقه‌ای زیبا و مملو از پوشش‌های گیاهی و جانوری متفاوت که در کنار دریاچه جاجرود آرمیده است. این‌جاست که سکون، سکوت و آرامش پارک‌های جنگلی گردشگرها را برای عصر جمعه‌ای دلنشین دعوت می‌کند. به‌همین‌دلیل در این مقاله از مجله گردشگری سفرتاپ به معرفی پارک جنگلی خُجیر پرداخته، از افعی‌های شاخ‌دار و نحوه گرفتن مجوز برای ورود می‌گوییم.

بلیط هواپیما تهران

رزرو هتل تهران

بلیط قطار تهران

بلیط اتوبوس تهران

پارک خجیر کجاست؟

پارک خُجیر (Khojir) یکی از جاهای دیدنی تهران است که در نزدیکی پارک ملی سرخه حصار (با 17.5 کیلومتر فاصله) قرار دارد. این پارک با وسعتی حدود 10 هزار هکتار از بزرگراه تهران-پارچین شروع شده و تا رودخانه جاجرود ادامه دارد؛ یعنی یک طرف آن را اتوبان و گاردریل‌هایش گرفته و در طرف دیگر، رودخانه جاجرود پارک ملی خجیر را محاصره کرده است.

پارک ملی خجیر آخرهای اتوبان بابایی زندگی می‌کند و اصلی‌ترین مسیر دسترسی به پارک هم، جاده پاسداران به پارچین است. البته قسمتی از جاده تهران-دماوند هم از حاشیه شمالی پارک و از نزدیکی منطقه صنعتی کمرد می‌گذرد که باز به پارک راه دارد.

تاریخچه پارک خجیر

پارک خجیر قبل از ملی شدن در قرق پادشاه‌های زیادی بود؛ این پارک از حدود 200 سال پیش شکارگاهی برای پادشاه‌های مختلف بود. چون این منطقه را قرق پادشاه می‌کردند، برای همین منطقه شکار ممنوع محسوب می‌شد.

از سال 1310 بود که منطقه جاجرود به‌صورت رسمی به «شکارگاه سلطنتی» تبدیل شد؛ چون شاه قاجار، ناصرالدین شاه، دلش می‌خواست نازِ شستی به حیوانات بی‌پناهی نشان دهد که به‌اجبار خودشان را جلوی گلوله تفنگ شاه قرار می‌دادند. در آخر هم عکس پیروزمندانه‌ای با بدن بی‌جان حیوان بخت‌برگشته می‌گرفت و زیر عکسش امضا می‌کرد: «صید همایونی شد».

در عکس زیر تصویری از ناصرالدین شاه را می‌بینید که گرازی را شکار کرده و پیروزمندانه روی آن پا گذاشته است؛ انگار که گراز می‌توانست با دندان‌های بزرگش جلوی گلوله را بگیرد.

دیدنی های پارک خجیر

پارک خجیر دیدنی‌های زیادی دارد که آن را به یکی از جاهای دیدنی تهران برای خانواده‌ها در منطقه جاجرود تبدیل کرده است. اما چالش اصلی این‌جاست که بیشتر مسیرها، جاده‌ای ندارند که با ماشین بروید و باید به پاهای خودتان اکتفا کنید.

قله‌های پارک خجیر

پارک ملی خجیر تپه‌ها و کوه‌های کوتاه و بلندی دارد که ارتفاع بعضی از آن‌ها به بیشتر از 2000 متر هم می‌رسد. از جمله قله‌های این پارک می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:

• زلزله؛
• بارجمالی؛
• زیرک چال؛
• سرکوه؛
• آسمان کوه؛
• گویداغ؛
• جنگل سوخته؛
• دربندک.

چشمه‌های پارک خجیر

در پارک خجیر چند چشمه جوشان بزرگ و کوچک هست که روی آن‌ها اسم هم گذاشته‌اند.

• باغ انگوری؛
• باغ اناری؛
• دره چنار؛
• سنگ‌بندی؛
• باغشاه؛
• نایب‌علی؛
• سیدرضا.

دشت شقایق پارک خجیر

قدیم‌ترها، وسط‌های بهار که می‌شد، گروهی بزرگ از شقایق‌های وحشی و آتشین، خرامان خرامان سرشان را از خاک بیرون می‌آوردند و دشت خجیر را خونین می‌کردند؛ اما حالا تعداد شقایق‌ها خیلی خیلی کمتر شده چون گردشگرها تا می‌توانستند شقایق‌ها را از دَمِ تیغ گذراندند.

انگار که شقایق‌ها هم مثل باران از این منطقه قهر کرده باشند؛ دیگر خبری از آن وسعت دشت شقایق نیست و تنها چندتا از آن‌ها جورِ همه را می‌کشند.
یادتان باشد که این خطه قرار است زیبایی خود را به فرزندان ما هم نشان دهد؛ پس مراقب پارک و دیدنی‌هایش باشید.

کاخ پارک خجیر

شاید اسم کاخ پارک خجیر را کمتر کسی شنیده باشد؛ چون فقط نشانی از آن در نقشه‌های گوگل‌مپ ثبت شده است. این کاخ اسم و توضیحاتی ندارد که بدانیم از کجا سر درآورده و متعلق به کدام پادشاه است. تنها چیزی که در دسترس است، لوکیشن و تصویری هوایی از بنای کاخ است.

لوکیشن کاخ پارک خجیر روی نقشه

جاهای دیدنی اطراف پارک خجیر

پارک خجیر خودش دیدنی زیاد دارد؛ اما خب بد نیست بعد از چند ساعتی گشت‌وگذار در این منطقه به طرف جاهای دیدنی اطراف هم بروید که در ادامه معرفی می‌شوند.

گونه‌های جانوری و گیاهی پارک خجیر

پارک ملی خجیر یکی از جاهای دیدنی تهران برای کودکان است چون گونه‌های جانوری زیادی دارد؛ اما مسئله اصلی اینجاست که آیا ورود بچه‌ها به پارک امن است؟ چون این پارک خزنده‌های خطرناک زیادی دارد و شاید بهتر باشد بدون همراه پا به محوطه آن نگذارید.

در طبیعت زیبا و آب‌های جاجرود، حیوانات زیادی زندگی می‌کنند که پارک خجیر را جایی امن برای خود می‌دانند؛ آن‌ها که تصور کردند دوران شکار سلطنتی تمام شده، تازه از سوراخ‌های قدیمی خود بیرون آمده بودند که با انسان‌های مدرن روبه‌رو شدند. بنابراین باید حواس‌مان باشد دوباره این‌جا را ترک نکنند.

حیوانات پارک خجیر به چند دسته تقسیم می‌شوند که به شرح جدول زیر هستند:

همان‌طور که می‌بینید؛ پارک خجیر به‌عنوان یکی از پارک‌های تهران که منطقه‌ای محافظت‌شده است، خزندگانی مثل افعی دارد؛ بنابراین بهتر است قبل از اینکه راه بیفتید، شرایط بازدید که در ادامه آمده را بخوانید.

گونه‌های گیاهی پارک خجیر

یکی از بهترین جنگل‌های پسته وحشی البرز در همین منطقه خجیر روییده است؛ البته این پارک گونه‌های گیاهی مهم دیگری هم دارد که از آن جمله می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:

• پسته وحشی؛
• بادام کوهی؛
• ارس؛
• داغداغان؛
• کاج؛
• افرا؛
• زالزالک؛
• اقاقیا؛
• انواع گز؛
• انواع بید؛
• ریش‌بز؛
• زبان گنجشک.

شرایط بازدید از پارک خجیر

برای بازدید از پارک ملی خجیر باید از اداره کل حفاظت محیط‌زیست استان تهران، مجوز دریافت کنید. اطلاعات این اداره در ادامه آمده است؛ اما اول درباره شرایط بازدید بگوییم که به شرح زیر است:

حالا که با شرایط بازدید از پارک آشنا شده و آماده ورود به خجیر هستید؛ باید برای دریافت مجوز به اداره کل حفاظت محیط‌زیست استان تهران بروید که اطلاعات آن در ادامه آمده است.

اطلاعات اداره کل حفاظت محیط‌زیست استان تهران

بلای جان خجیر

گاهی یادمان می‌رود این ما بودیم که وارد محوطه و محل زندگی گیاهان و جانوران بومی شده‌ایم. جوری آن‌ها را از خانه خود فراری دادیم که بعضی از آن‌ها دیگر برنگشتند و حسرتش به دل خیلی از ما ماند.

جان خجیر هم از تهدید ما موجودات دوپا در امان نیست و موارد زیر باعث شده تا ناتوان و خسته باشد:

• ساخت‌وسازهای غیرمجاز؛
• تصرفات نظامی؛
• تخریب برای ساخت پروژه‌های ملی و احداث راه‌ها؛
• حفر چاه‌های غیرمجاز؛
• شکار و صید غیرمجاز حیوانات و گونه‌های در خطر انقراض؛
• آتش‌سوزی و از بین رفتن گونه‌های گیاهی به‌دلیل خشکسالی؛
• احداث گلخانه‌های غیرمجاز؛
• ورود سموم کشاورزی به چرخه محیط و آب رودخانه؛
• احداث سد ماملو؛
• جنگل‌کاری با درخت‌های غیربومی؛
• برداشت غیرمجاز سنگ از بستر رودخانه.

بهترین فصل دیدن پارک خجیر

آنچه که به جان پارک خجیر افتاده، پروژه‌های ساخت‌وساز غیرمجاز و پروژه‌های ملی و ساخت راه‌های دسترسی مختلف است؛ وگرنه که پارک خجیر گوشه‌ای نشسته بود و تکاپوی حیوانات و گیاهان و جلسه‌های شبانه آن‌ها برای پیدا کردن غذا را تماشا می‌کرد. تا قبل از این دوره خشکسالی و مرگ دسته‌جمعی رودخانه‌ها و دریاچه‌های ایران، پارک خجیر در هر فصلی تماشایی و دیدنی بود. اما حالا فصل تماشا عوض شده است.

حواس‌تان باشد که فصل جفت‌گیری و تولیدمثل حیوانات اینجا اهمیت ویژه‌ای دارد و نباید آرامش خانه امن آن‌ها را به‌هم بزنید؛ بنابراین محیط‌زیست پیشنهاد می‌کند که برای بازدید از منطقه جاجرود و پارک خجیر، اوایل تیرماه تا اوایل آبا‌ن‌ماه را انتخاب کنید.

پارک خجیر؛ دشتی از شقایق‌های آتشین

پارک خجیر جایی امن برای گونه‌های مختلفی از حیواناتی مانند انواع افعی، روباه قرمز، پلنگ و عقاب، میش و بز و قوچ است؛ بنابراین تصویری از حیواناتی را می‌بینید که خودشان را به‌خوبی میان علف‌ها و درخت‌ها استتار کرده‌اند. فقط فراموش نکنید که ورود به این پارک مجوز می‌خواهد و جای آنچنان امنی برای همه افراد نیست. اگر بعد از بازدید جاهای دیدنی پارک خجیر، هوس رفتن به یکی از جاهای دیدنی اطراف را کردید که بلیط ورودی می‌خواهد، می‌توانید بلیت را از سایت سفرتاپ رزرو کنید؛ در این شرایط دیگر نگران تمام شدن بلیت یا ماندن در صف نیستید.