در قلب بافت تاریخی و پر رمز و راز شیراز و میان کوچههای پر پیچوخم این شهر، مسجدی دیده میشود که روایتگر قرنهای گذشته است. در جای جای این مسجد میتوانید رد پای هنر و معماری ایرانی اسلامی را مشاهده کنید. مسجد نو شیراز یا همان مسجد اتابک، با ستونهای سنگی و طاقهای بلندی که دارد، یکی از بناهای عظیم و جذاب این شهر محسوب میشود. برای شناخت این گنجینه ارزشمند تاریخی از دیدنی های شیراز با مجله سفرتاپ همراه باشید.
معرفی مسجد نو شیراز
مسجد نو شیراز که به نامهای «مسجد اتابک» و «مسجد جامع جدید» نیز مشهور است، یکی از بزرگترین مساجد کشور و مکان های تاریخی شیراز محسوب میشود. این مسجد در سال ۵۹۰ هجری قمری به دستور اتابک سعد زنگی ساخته شد و فرایند ساخت آن تا ۶۱۵ هجری قمری ادامه داشت. مسجد نو مساحتی حدود ۲۰ هزار متر مکعب دارد و درست روبهروی حرم مطهر حضرت شاهچراغ علیهالسلام واقع شده است.
پیشنهاد خواندنی

این مسجد تاریخی بارها و بارها به دلیل زلزله و آسیبهای دیگر صدمه دیده و بازسازی شده. به همین خاطر است که به نام «مسجد نو» شناخته میشود. جالب است بدانید که مسجد اتابک شیراز در سال ۱۳۱۰ هجری شمسی بهعنوان یکی از آثار ملی کشور به ثبت رسید.
- آدرس مسجد نو شیراز: فلکه شاهچراغ، روبهروی حرم مطهر حضرت شاهچراغ (ع)
- نحوه دسترسی به مسجد نو شیراز: این مسجد تاریخی در نزدیکی ایستگاه مترو زندیه (ورودی جنوبی) و ایستگاههای اتوبوس چهارراه مشیر و دروازه کازرون قرار دارد.
- ساعت بازدید از مسجد نو شیراز: بازدید از این مسجد رایگان است و بهطور معمول از ساعت ۴ صبح تا ۲۰:۰۰ عموم مردم میتوانند از این مکان دیدن کنند.
تاریخچه مسجد اتابک شیراز
اتابک علاقه زیادی به شعر و ادبیات داشت. همین موضوع و رفتار او با عرفا و ادبا موجب شد تا سعدی در ابتدای کتاب گلستانش به مدح و ستایش او بپردازد و از اتابک به نیکی یاد کند. در دوران زندگی اتابک، فرزندش بیماری سختی گرفت و او نذر کرده بود که در ازای گرفتن شفای فرزندش، مسجدی باشکوه در شیراز بسازد و پس از اینکه فرزندش سلامت خود را بهدست آورد، او این مسجد را بنا کرد؛ مسجدی دو هکتاری که در واقع محل احداث آن منزل شخصی اتابک بود.
در اطراف این مسجد درختان زیادی وجود داشت و افراد مختلف برای استراحت و عبادت و سایه از آنها استفاده میکردند. جالب است بدانید که ساخت مسجد اتابک حدود ۱۷ سال به طول انجامید و این اثر هنری، پس از سالها تلاش معماران آن زمان به وجود آمده است.
معماری مسجد نو شیراز
مسجد نو شیراز تجلیگاه معماری برجسته ایرانی اسلامی است و عناصر و ویژگیهای منحصربهفردش در همان نگاه اول توجه گردشگران را به خودش جلب میکند. از جمله بخشهای مختلف مسجد تاریخی میتوان به موارد زیر اشاره کرد.
- صحن مستطیلی بزرگ: صحن اصلی مسجد به شکل مستطیل طراحی شده و از چهار طرف توسط رواقهای یکطبقه و ایوانهای چهارگانه احاطه شده است. این صحن دارای سه حوض آب است و در گذشته با درختان چنار کهنسال تزئین شده بود.
رواقها و طاقنماهای قرینه: در بخشهای شمالی و جنوبی مسجد، رواقهایی با ۱۲ طاق بهصورت قرینه ساخته شدهاند و زیبایی و تقارن فضای داخلی را دوچندان کردهاند. - شبستان اصلی با ستونهای عریض: شبستان اصلی مسجد دارای ۲۴ ستون عریض است که بدون تزئینات خاصی مانند کاشیکاری یا گچبری طراحی شدهاند.
- شبستان فرعی با ستونهای سنگی: در شرق شبستان اصلی، شبستان کوچکتری قرار دارد که ستونهای آن از جنس سنگ ساخته شدهاند و استحکام بنا را بیشتر کردهاند.
- کاشیکاریهای ورودیها: سردر چهار ورودی مسجد با کاشیکاریهای زیبا تزئین شده است که برخی از آنها مربوط به بازسازیهای دوره قاجار هستند. در داخل مسجد نیز طاقهایی با کاشیهای منقش به آیات و احادیث قرآنی مشاهده میشود.
- دو صحن کوچک در بخش جنوبی: علاوه بر صحن اصلی، در بخش جنوبی مسجد دو صحن کوچکتر وجود دارد که یکی از آنها به مدرسه دبستان تبدیل شده و آن یکی حیاط منجلاب مسجد است.
- منارههای آجری دوره قاجار: در دو طرف صحن مسجد، منارههای آجری قرار دارد که در دوره قاجار ساخته شدهاند.
جاهای دیدنی نزدیک مسجد نو شیراز
در اطراف مسجد نو شیراز، جاذبههای تاریخی و فرهنگی متعددی وجود دارد که از جمله آنها میتوان به موارد زیر اشاره کرد.
نام مکان | توضیح مختصر | فاصله تقریبی از مسجد نو |
حرم شاهچراغ | زیارتگاه مهم شیعیان و یکی از مکانهای مذهبی برجسته در شیراز | روبهروی مسجد |
حمام وکیل | حمام تاریخی از دوره زندیه با معماری سنتی ایرانی | حدود ۵۰۰ متر |
بازار وکیل | بازار سنتی با معماری زیبا و محل خرید صنایع دستی و سوغات | حدود ۵۰۰ متر |
مسجد وکیل | مسجد تاریخی با کاشیکاریهای زیبا و معماری منحصربهفرد | حدود ۵۰۰ متر |
ارگ کریمخان زند | قلعهای تاریخی که در گذشته محل اقامت کریمخان زند بوده | حدود ۷۰۰ متر |
موزه پارس (باغ نظر) | موزهای با آثار تاریخی و هنری، واقع در باغ نظر | حدود ۷۰۰ متر |
خانه زینتالملک | خانهای تاریخی با تزئینات گچبری و آینهکاریهای زیبا | حدود ۸۰۰ متر |
هتلهای نزدیک مسجد اتابک شیراز
این مسجد در بافت تاریخی شهر و حوالی حرم شاهچراغ (ع) واقع شده و هتلهای مختلفی در اطراف آن دیده میشوند که برخی از آنها عبارتند از:
نام هتل | درجه هتل | فاصله تقریبی از مسجد نو | توضیح کوتاه |
هتل پارسه شیراز | 3 ستاره | حدود ۵ دقیقه پیادهروی | هتلی با امکانات مناسب و دسترسی آسان به جاذبههای تاریخی شهر |
هتل لطفعلیخان زند | 2 ستاره | حدود ۵ دقیقه پیادهروی | هتلی اقتصادی با فضای سنتی و موقعیت مکانی مناسب در مرکز شهر |
هتل سنتی نیایش | سنتی | حدود ۱۰ دقیقه پیادهروی | اقامتگاهی با معماری سنتی و فضایی آرام در نزدیکی جاذبههای تاریخی |
هتل آپارتمان هدیش | 3 ستاره | حدود ۱۰ دقیقه پیادهروی | هتل آپارتمانی با امکانات رفاهی مناسب و دسترسی خوب به مراکز دیدنی شهر |
هتل پارک سعدی | 4 ستاره | حدود ۱۵ دقیقه پیادهروی | هتلی با امکانات کامل و موقعیت مکانی مناسب برای دسترسی به جاذبههای شهر |
هتل زندیه شیراز | 5 ستاره | حدود ۱۵ دقیقه پیادهروی | هتلی لوکس با امکانات مدرن و نزدیکی به بازار وکیل و سایر اماکن تاریخی |
هتل بینالمللی پرسپولیس | 5 ستاره | حدود ۲۰ دقیقه پیادهروی | هتلی با امکانات بینالمللی و دسترسی مناسب به مراکز تجاری و تاریخی شهر |
هتل چمران شیراز | 5 ستاره | حدود ۳۰ دقیقه با خودرو | هتلی با چشمانداز زیبا و امکانات رفاهی کامل در منطقهای آرام |
بازدید از مسجد نو شیراز در سفری به یاد ماندنی
مسجد نو شیراز تنها یک مسجد معمولی نیست، بلکه یک اثر هنری تاریخی است که در قلب معنوی این شهر واقع شده و معماری اسلامی را به تصویر میکشد. اثری که به محض قدم گذاشتن در آن میتوانید جلوههای اصیل فرهنگ ایرانی را از نزدیک مشاهده کنید و در یک فضای عرفانی، روحتان را جلا دهید. در طول سفر به شیراز، از ابتدای مسیر، سفرتاپ همراهتان است، تا بهترین سفرتان به این شهر را رقم بزنید.
مسجد نو شیراز، فراتر از یک بنای مذهبی، پلی میان گذشته و حال است؛ جایی که تاریخ، هنر، معماری و معنویت در کنار هم جریان دارند. این مسجد نهتنها شکوه معماری اسلامی را به نمایش میگذارد، بلکه در قلب شیراز، خاطرهساز هزاران زائر و گردشگر است. بازدید از مسجد نو، قدم گذاشتن در یکی از اصیلترین جلوههای فرهنگ ایرانی است؛ سفری به عمق ایمان و زیبایی.