باغ ایرانی ده ونک همان جایی است که هرساله از اوایل فروردین تا اواسط اردیبهشت، لاله‌ها جشنواره‌ای برگزار می‌کنند که با جشنواره لاله در هلند رقابت دارد. این لاله‌ها در گوشه‌وکنار باغ سر از خاک بیرون آورده‌اند تا رنگ سبز چمن و تنه قهوه‌ای درختان بیشتر به چشم بیاید. پای تنۀ درخت‌ها برای لاله‌ها مثل دامنه کوه‌های زاگرس است که باید برای نمایشگاهی همیشگی، زیبا و خیره‌کننده باشد. باغ ایرانی ده ونک میزبان لاله‌هایی است که در رنگ و زیبایی نظیر ندارند.
این لاله‌ها، باغ را به یک جعبه مدادرنگی تبدیل کرده‌اند که در آن فقط رنگ‌های شاد و سرزنده دیده میشود. اما این تمام ماجرا نیست، لاله‌ها را هر جای باغ کاشته‌اند تا در هر قدمی که برمی‌دارید جلوی چشمان‌تان ظاهر شوند. از خود باغ هم نباید گذشت، معماری سنتی ایرانی آن با وجود حوض‌ها و فواره‌ها و آبراهی که راه خود را در دل باغ پیدا کرده بخشی از سفر گردشگری شما خواهد بود. باتوجه‌به اینکه جشنواره لاله‌ها هرسال تا اواسط اردیبهشت‌ماه ادامه دارد، در این مقاله از مجله گردشگری سفرتاپ به معرفی جشنواره و بخش‌های مختلف باغ گل ده ونک می‌پردازیم.
تاریخچه باغ ایرانی ده ونک
داستان تولد باغ ایرانی ده ونک به دوره قاجار برمی‌گردد. این باغ در اصل به یکی از معروف‌ترین خان‌های کُرد زمان قاجار تعلق داشت. جالب این‌جاست که باغ ایرانی بخشی از باغ مستوفی بوده و مالک باغ مستوفی هم «میرزا حسن‌خان مستوفی‌الممالک» بود.
اما مستوفی‌الممالک خیلی غنی‌تر از این حرف‌ها بود. چون باغ مستوفی و باغ ایرانی تنها دارایی او نبود. این فرد که شاید اسمش را چندبار در کتاب تاریخ شنیده باشید، مالک بخش عمده‌ای از زمین‌های ده ونک امروزی بود. او این زمین‌ها را از ناصرالدین شاه خرید و بعد از چند سال آن را به محله‌ای آباد و پُررونق تبدیل کرد.
بعد از میرزا حسن‌خان مستوفی الممالک، «علی‌محمد مختاری» مالک این باغ شد. در واقع باغ ایرانی با تلاش او بود که به شکل امروزی درآمد. گل‌کاری‌ها و درخت‌کاری‌هایی که حالا در باغ می‌بینید، نتیجه ذوق و شور و شوق مهندس مختاری هستند، چون می‌خواست جایی متفاوت در دل تهران بسازد.
سازنده باغ ایرانی کیست؟
باغ ایرانی مساحتی حدود 3.5 هکتار دارد که 2 هکتار آن را فضای سبز کار کرده‌اند. یعنی بیشترین بخش این بوستان، سرسبز و پُر از زیبایی است و در آن خبری از نشانه‌های زندگی ماشینی امروزی نیست.
باغ ایرانی با دستان هنرمند «مهندس علی‌محمد مختاری» ساخته شد و به‌پاس زحماتش، اسم او را روی سَردَر این باغ هم زده‌اند. مهندس مختاری، ساختار باغ را از سبک معماری باغ‌های ایرانی سنتی الهام گرفته بود. بوستان علی‌محمد مختاری که همه آن را با اسم باغ ایرانی ده ونک می‌شناسند، المان‌هایی از باغ‌های سنتی ایرانی دارد که شامل موارد زیر می‌شوند.
- تقارن هندسی در گوشه‌گوشه باغ؛
- حوض‌های باصفا و جوشان؛
- آبراه‌هایی با گلدان‌های رنگی؛
- فواره‌های میان آبراه‌ها؛
- سَردرهای طاقی‌شکل با تقارنی زیبا؛
- سازه‌های مشبک به سبک معماری سنتی ایرانی؛
- درخت‌های سرو و کاج همیشه سبز.
باغ ایرانی لاله‌ها کجاست؟
باغ لاله‌ها که در تمامی بخش‌های بوستان ایرانی پراکنده شدهاند در ده ونک قرار دارد. این باغ از سمت چپ با بزرگراه شهید چمران محاصره شده و از سمت راست به کوچه صابری می‌رسد. باغ فاصله زیادی با میدان ده ونک ندارد و با حدود 400 متر پیاده‌روی به سَردر اصلی می‌رسید.
- آدرس باغ ایرانی ده ونک: تهران، ده ونک، 20 متری پیروزان، کوچه شهید صابری
- شماره تماس باغ ایرانی: 02188216212
دسترسی به باغ ایرانی لاله‌ها
برای دسترسی به باغی که لاله‌ها در آن جشنواره برگزار کرده‌اند، باید خودتان را به میدان ونک تهران برسانید. رفتن به میدان ونک کار خیلی راحتی است چون از بیشتر جاهای مهم شهر تا میدان ونک تاکسی خطی دارند. اما اگر دل‌تان می‌خواهد ترافیک را دور بزنید و زودتر به باغ برسید، بهترین گزینه استفاده از اتوبوسهای تندروی خط میدان راهآهن-تجریش است که بالا و پایین میدان ونک ایستگاه دارد.
با فرض اینکه خودتان را با تاکسی و اتوبوس BRT به میدان ونک رسانده‌اید، از این‌جا به‌بعد باید کمی پیاده‌روی کنید تا وارد خیابان «شهید خدامی» شوید. همین‌جا خط تاکسی ده ونک کار می‌کند. سوار تاکسی شده و از راننده بخواهید شما را در خیابان صابری پیاده کند. وقتی از تاکسی پیاده شدید، باید کمی پیاده‌روی کنید تا به ورودی اصلی باغ برسید.
یکی دیگر از روش‌هایی که میتوانید خیلی راحت به جشنواره لالههای ده ونک بروید، استفاده از مترو است. نزدیک‌ترین ایستگاه مترو به ده ونک، ایستگاه حقانی است. بعد از اینکه از مترو بیرون آمدید باید تاکسی بگیرید. چون فاصله مترو حقانی تا باغ حدود 9.8 کیلومتر است.
وقت دیدن لاله‌ها در باغ ایرانی ده ونک
حالا که با تاریخچه باغ ایرانی آشنا شدید، وقت آن رسیده تا چشمان شما را به دریچه‌ای باز کنیم که تصویری فراموش‌نشدنی و ممتد از لاله‌ها دارد. داستان گلهای لاله باغ ایرانی تهران از آن‌جایی شروع میشود که حدود 2 هکتار از این باغ، فضای سبز دارد. پس بستری عالی برای کاشت پیازهای لالههای رنگی است که هر سال در اردیبهشت مانند نوعروسی در باغ، عشوه‌گری می‌کنند.
بعضی‌ها می‌گویند که کاشتن لاله‌ها در باغ، یکی از اصلی‌ترین اقدامات برای زنده نگه‌داشتن این‌جا و جذب گردشگر است. چون وجود گل‌هایی سرزنده و شاداب در رنگ‌های مختلف و باورنکردنی، هر شهروندی را از دورترین نقطه تهران هم به ده ونک می‌کشاند.
از زمانی‌که اولین لاله سر از خاک بیرون آورد تا حالا، هر سال در فصل بهار یعنی از اوایل فروردین تا اواسط اردیبهشت، جشنواره گل لاله در باغ ایرانی برگزار میشود. این جشنواره مثل باغ گلهای کرج است با این تفاوت که لاله‌ها در بازه زمانی مشخصی وارد صحنه نمایش می‌شوند.
در این رویداد، هزاران هزار لاله شرکت می‌کنند تا زیبایی و تنوع رنگ لباس‌های درخشانشان را به نمایش بگذارند. این‌جا بزرگ‌ترین فشن‌شوی تهران در محیطی روباز تشکیل میشود تا حاضرین با رنگ‌های قرمز، زرد، صورتی، سفید و از همه زیباتر، بنفش لاله‌ها در محوطه عکس بگیرند. منظره‌ای چشم‌نواز که باغ‌های لاله هلند را به این تکه از تهران آورده است.
ساعت کاری و بازدید از لالههای ده ونک
ساعت کاری باغ ایرانی از صبح زود شروع شده و غروب که از راه می‌رسد تازه جمعیت بزرگی از اهالی تهران و شهرهای اطراف مثل کرج، وارد باغ می‌شوند. البته اگر هدف‌تان عکاسی با لاله‌هاست، بهترین زمان بازدید همان صبح تا قبل از غروب است. چون لباس لاله‌ها زیر نور آفتاب طوری می‌درخشد که انگار روی گلبرگ‌های آن اکلیل پاشیده‌اند.
ساعت کار عادی پارک بین 8 صبح تا 11 شب است. این زمان‌بندی بازدید طوری انجام شده تا افراد با هر میزان فراغتی که در طول روز دارند بتوانند در این جشنواره شرکت کنند. اگر در طول روز به این‌جا بیایید، قاعدتا جمعیت کمتری در باغ حضور دارند و میتوانید عکس‌هایی بدون حضور گردشگران دیگر بگیرید. اما حوالی ساعت 5 تا 6 عصر که کارمندها تعطیل می‌شوند، باغ شلوغ خواهد شد. شاید این بازه زمانی برای گرفتن عکس‌های تکی زیاد مناسب نباشد.
قیمت بلیط باغ ایرانی ده ونک
برای ورود به باغ ایرانی ده ونک و لذت بردن از جشنواره لاله‌ها نیازی نیست هزینه‌ای پرداخت کنید. در واقع برای این جشنواره بلیطی در نظر نگرفته‌اند. جالب این‌جاست که مشابه همین جشنواره در بوستان چمران کرج برگزار میشود اما همیشه ورودی دارد.
بخش‌های مختلف باغ ایرانی ده ونک
بوستان ده ونک تهران از بخش‌های مختلفی تشکیل شده که در ادامه معرفی می‌شوند تا بهتر با این پدیده گردشگری تهران آشنا شوید.
ورودی‌های باغ ایرانی
ورودی‌ها مهم‌ترین بخش از باغ هستند. این بوستان لاله‌ای زیبا، 3 ورودی اصلی دارد که در بخش‌های جنوبی، شرقی و غربی قرار دارند. چیزی که ورودی‌ها را از همدیگر متمایز می‌کند، سبک معماری سَردر آن‌هاست. همه آن‌ها با سبک و سیاق معماری ایرانی ساخته شدهاند؛ اما ظرافتی که برای ساخت به‌خرج داده شده آن‌ها را متفاوت کرده است.
کوشک اصلی باغ ده ونک
کوشک جزء جدایی‌ناپذیر از معماری باغ‌های ایرانی است. کوشک همان عمارت اصلی است که در بخش شمالی باغ ایرانی ده ونک خودنمایی می‌کند. قبلا کوشک را به کافه و رستوران تبدیل کرده بودند و هر کسی که به باغ می‌آمد می‌توانست این‌جا نوشیدنی و غذایی سفارش دهد. اما مدتی است که بنای اصلی تغییر کاربری داده و حالا به کتابخانه‌ای تبدیل شده که مخصوص آقایان است.
فکر نکنید در حق خانم‌ها ظلم شده، چون کتابخانه دیگری در باغ هست که به خانم‌ها اختصاص دارد. نکته مهم اینکه همه بخش‌های کوشک، کتابخانه نیست. چون بخشی از آن را برای انجام امور اداری باغ در نظر گرفته‌اند.
فواره‌ها و حوض‌های باغ
حوض‌ها و فواره‌ها، صفای باغ ایرانی هستند. آن‌ها بخشی از المان اصلی بوستان بوده و صدای شُرشُر آب در دل حوض آرامشی ایجاد می‌کند که تماشای لالههای آتشین را رویایی خواهد کرد. آبراهه‌های آبی‌رنگ که در سراسر باغ ریشه دوانده‌اند باعث شده تا این طراوت و تازگی در رگ و پِی باغ جریان داشته باشد.
آبراهه‌ها که راه خود را می‌روند، در نهایت به حوض مربعی‌شکلی می‌رسند که در میانه باغ قرار گرفته و منظره‌ای از آشتی آبراهه‌های آبی‌رنگ را به نمایش می‌گذارد.
اگر دنبال بزرگ‌ترین حوض باغ هستید باید سراغ کوشک را بگیرید. چون همه باغ‌های ایرانی بخشی اصلی به‌اسم کوشک دارند که در کنار آن از المان‌های دیگر معماری سنتی استفاده شده است. پس طبیعی است که بزرگ‌ترین حوض باغ در کنار کوشک باشد.
کتابخانه
بوستان ایرانی ده ونک، 2 کتابخانه دارد که یکی از آن‌ها مخصوص خانم‌ها و دیگری مخصوص آقایان است. آن کتابخانه‌ای که در ساختمان کوشک برپا شده تنها به آقایان اجازه ورود می‌دهد. اما اگر خانم‌ها می‌خواهند از مجموعه کتاب‌های این‌جا استفاده کنند باید وارد کتابخانه محوطه باغ شوند.
نکته مهم اینکه، کتابخانه‌های باغ در روزهای جمعه و تعطیلات رسمی کشور، تعطیل هستند. اما در روزهای شنبه تا چهارشنبه از ساعت 8 صبح درها باز شده و تا ساعت 8 شب میتوانید از محیط کتابخانه استفاده کنید. البته پنچشنبه‌ها، کتابخانه‌ها کمی زودتر تعطیل می‌کنند پس تا ساعت 6 عصر بیشتر فرصت ندارید.
طاق میانی
طاق میانی باغ که شاید عکس جوان‌ترها با آن را در شبکه‌های اجتماعی زیاد دیده باشید، سبک و سیاق معماری ایرانی دارد و ظاهر آن شما را یاد حافظیه شیراز می‌اندازد. طاق میانی روبه‌روی کوشک اصلی و در کنار حوض‌های میانی باغ قرار گرفته است. این‌جا می‌تواند منظره‌ای عالی برای عکاسی باشد. چون دورتادور طاق، فضای سبز و سرزنده‌ای هست که بک‌گراند عکس را زیباتر می‌کند. روبه‌روی طاق، حوضی و فواره‌ای هست که گاهی موتور آن را روشن می‌کنند تا لطافت محیط بیشتر شود.
کافه باغ ایرانی ده ونک
چند سالی می‌شد که در عمارت کوشک، کافه و رستورانی بود که غذاهای جذابی هم سرو می‌کرد. اما حالا خبری از کافه و عطر قهوه و رستوران با آن غذاهای متنوع نیست. در واقع این بخش از کوشک حذف شد تا بتوان کتابخانه‌ای برای غذای مغز به باغ ایرانی اضافه کرد. حالا اگر دل‌تان می‌خواهد بعد از بازدید از لاله‌ها و نمایش رقص آن‌ها میان سبزه‌ها و پای درخت‌ها، نوشیدنی بخورید یا شاید وقت ناهار رسیده، میتوانید به یکی از رستوران‌های اطراف باغ بروید. در این بخش تعدادی از کافه رستوران‌های اطراف باغ معرفی می‌شوند.
- کافه‌توکافه؛
- کافه لمیز؛
- سام کافه؛
- ته‌چین‌بار؛
- رستوران ترمه.
امکانات باغ ده ونک تهران
باغ ایرانی طوری ساخته شده که جایی عالی برای گذراندن روزی بدون دود و سروصدا باشد. در باغ امکانات متنوعی هست که شما را برای چند ساعتی مشغول می‌کند. شاید آنقدر متوجه گذشت زمان نشوید که با غروب خورشید تازه یادتان بیاید به ساعت نگاه کنید. پس این‌جا قرار نیست حوصله شما سر برود. از امکانات باغ می‌توان به موارد زیر اشاره کرد.
- زمین بازی برای بچه‌ها و بزرگ‌ترها؛
- زمین ورزش؛
- آلاچیق‌های زیبا در کنار لاله‌ها؛
- سرویس بهداشتی؛
- نمازخانه.
پس هر چیزی که برای داشتن روزی عالی در کنار بچه‌ها به آن نیاز دارید، این‌جا فراهم است. فقط کافی‌‌ست قدم به باغ بگذارید.
جشنواره لالههای باغ ایرانی ده ونک
باغ ایرانی ده ونک یک بوستان ساده نیست. این‌جا هر سال، لاله‌ها جشنواره برگزار می‌کنند. نقش اصلی در جشنواره را لاله‌ها بازی می‌کنند که در شادابی و زیبایی و رنگ با هم رقابت دارند. باغ ایرانی با آن گلهای زیبایش طعنه به باغ‌های کشت لاله هلند می‌زند. جایی که در دل شلوغی تهران میتوانید صدای آرامش را بشنوید و از گردش پروانه‌ها به‌دور لاله‌ها لذت ببرید.
جشنواره لالههای باغ ایرانی ده ونک از اوایل فروردین شروع شده و تا اواسط اردیبهشت ادامه دارد. پس فرصت خوبی است که قبل از سفرهای اردیبهشتی به جاهای مختلف ایران، سری به این باغ بزنید. خوشبختانه، باغ ورودی ندارد و نیازی به خرید بلیط نیست.
