شیراز، تنها به حافظ و سعدی محدود نمی‌شود. این شهر تاریخی، گنجینه‌ای از آثار باستانی و آرامگاه بزرگان است. یکی از این آثار ارزشمند، آرامگاه سیبویه فارسی، دانشمند بزرگ زبان‌شناس ایرانی است. این بقعه تاریخی که در دل شیراز جای گرفته، هر ساله گردشگران بسیاری را به سوی خود می‌کشاند. در این مطلب از سفرتاپ، با ما همراه باشید تا با این مکان تاریخی بیشتر آشنا شوید.
داستان سیبویه شیرازی
ابوبشر عمرو بن عثمان بن قنبر، مشهور به سیبویه شیرازی، از برجسته‌ترین دانشمندان ایرانی در زمینه صرف و نحو زبان عربی و بنیانگذار مکتب نحوی بصره بود. او مولف کتاب “الکتاب” است که از مهم‌ترین و معتبرترین منابع در این حوزه به‌شمار می‌رود. بنای کنونی آرامگاه سیبویه در شیراز در سال 1353 توسط انجمن آثار ملی ایران ساخته شد.
زندگی‌نامه سیبویه شیرازی
ابوبشر عمرو بن عثمان بن قنبر سیبویه در سال 140 هجری قمری در شهر بیضا (در نزدیکی شیراز کنونی) چشم به جهان گشود. در سن نوجوانی، راهی بصره شد؛ شهری که در آن زمان به همراه بغداد، قطب علمی جهان اسلام به‌شمار می‌رفت. بصره، مهد شکوفایی استعدادهای سیبویه بود. او در آنجا زیر نظر خلیل فراهیدی، استاد بزرگ زبان و ادبیات عرب، به کسب دانش پرداخت. کتاب “الکتاب” او که به گفته ابن ندیم، پیش از آن نظیر نداشته و پس از آن هم نخواهد داشت، همچنان به‌عنوان یکی از مهم‌ترین منابع برای مطالعه نحو زبان عربی به شمار می‌رود.
سیبویه در سال 180 هجری قمری، در سن 40 سالگی، در مسیر سفر به خراسان درگذشت و در شیراز به خاک سپرده شد. امروزه، آرامگاه سیبویه در محله سنگ سیاه شیراز قرار دارد. این آرامگاه با سنگ سیاهی که بر مزار او قرار دارد، به یکی از زیارتگاه‌های علمی و ادبی ایران تبدیل شده است. جالب است بدانید که علاوه‌بر آرامگاه سیبویه در شیراز، مقبره‌ای دیگر هم در شهر قدیمی سیراف (بندر طاهری کنونی) در استان بوشهر به نام این دانشمند بزرگ وجود دارد. البته این موضوع، همواره مورد توجه پژوهشگران و علاقه‌مندان به تاریخ و ادبیات بوده و نظریه‌های مختلفی در این باره مطرح شده است.
آرامگاه سیبویه شیراز کجاست؟
آرامگاه سیبویه که یکی از جاهای تاریخی شیراز است، در محله سنگ سیاه و در بلوار سیبویه، کوچه 32، روبروی نانوایی سنگک قرار دارد. برای دسترسی به این آرامگاه باید از بلوار سیبویه وارد کوچه سنگ‌سیاه شده و در انتهای کوچه آرامگاه را پیدا کنید. نزدیک‌ترین ایستگاه مترو به این آرامگاه، ایستگاه حرم مطهر شاهچراغ و نزدیک‌ترین ایستگاه اتوبوس به این آرامگاه، ایستگاه حضرتی است.
جاهای دیدنی اطراف آرامگاه سیبویه
پس از بازدید از آرامگاه سیبویه، فرصت بسیار خوبی است تا از دیگر جاذبههای تاریخی و فرهنگی این شهر زیبا دیدن کنید. در اطراف آرامگاه سیبویه، مکان‌های دیدنی بسیاری وجود دارد که هر یک به نوبه خود، داستانی برای گفتن دارند. برخی از جاذبههای گردشگری اطراف این آرامگاه شامل موارد زیر هستند:
مسجد نصیرالملک
یکی از زیباترین مساجد شیراز، مسجد نصیرالملک است که قدمت آن به دوره قاجار برمی‌گردد. این مسجد زیبا که به مسجد صورتی هم شهرت دارد، با کاشی‌کاری‌های فیروزه‌ای و شیشه‌های رنگی‌اش، چشم هر بیننده‌ای را به خود خیره می‌کند.
- آدرس مسجد نصیرالملک: شیراز، خیابان لطفعلی خان زند، محله گودعربان، انتهای کوچه نصیرالملک
- ساعات بازدید: نیمه اول سال از ساعت ۸ تا ۱۷ و در نیمه دوم سال از ساعت ۷ تا ۱۶:۳۰
مدرسه خان
مدرسه خان شیراز، یکی دیگر از آثار تاریخی ارزشمند ایران است که در دوران صفوی ساخته شده است. این مدرسه که در نزدیکی آرامگاه سیبویه قرار دارد، زمانی میزبان بزرگانی چون ملاصدرا بوده و نقش مهمی در گسترش علوم و فلسفه در ایران ایفا کرده است. مدرسه خان، نمادی از هنر، تاریخ و اندیشه ایرانی خواهد ماند.
- آدرس مدرسه خان: شیراز، خیابان لطفعلی خان زند
- ساعات بازدید: از ۷ تا ۱۳:۳۰ و از ۱۴:۳۰ تا ۱۸:۳۰
بازار وکیل
بازار وکیل شیراز، یکی از مهم‌ترین مکان‌های دیدنی شیراز است که در دوران زندیه و به دستور کریم خان زند ساخته شد. این بازار به همراه مسجد و حمام وکیل، مجموعه‌ای بی‌نظیر از معماری ایرانی را تشکیل می‌دهد. با قدم‌زدن در راسته‌های طولانی این بازار، می‌توانید از صنایع دستی زیبا، غذاهای محلی و فضای سنتی آن لذت ببرید.
- آدرس بازار وکیل: شیراز، خیابان زند، ضلع شرقی میدان شهرداری
- ساعات بازدید: نیمه اول سال از ساعت 9 تا 21 و در نیمه دوم سال از ساعت 9 تا 20
شاهچراغ شیراز
حرم مطهر شاهچراغ که در اطراف آرامگاه سیبویه واقع شده، آرامگاه برادر گرامی امام رضا (ع) و فرزند ارشد امام موسی کاظم (ع) است. این بنای تاریخی که از مقدس‌ترین و زیباترین زیارتگاه‌های شیعیان در ایران است، قدمتی طولانی دارد. معماری باشکوه و تزیینات بی‌نظیر شاهچراغ می‌تواند چشم هر بیننده‌ای را به خود مجذوب کند.
- آدرس شاهچراغ: شیراز، خیابان لطفعلی خان زند، خیابان احمدی
- ساعات بازدید: در تمام روز امکان بازدید وجود دارد.
ارگ کریم خان
ارگ کریمخانی، یکی از باشکوه‌ترین بناهای دوران زندیه است. این بنای تاریخی که به دستور کریمخان زند در سال 1180 هجری قمری ساخته شده، محل زندگی و حکومت وی بوده است. ارگ کریمخانی، نمادی از قدرت و شکوه دوران زندیه و یکی از مهم‌ترین جاذبههای گردشگری شیراز است.
- آدرس ارگ کریمخان: شیراز، ابتدای خیابان کریم خان زند، نبش میدان شهرداری
- ساعات بازدید: نیمه اول سال از ساعت 8:30 تا 21 و در نیمه دوم سال از ساعت 7:30 تا 20:30
هتل‌های نزدیک آرامگاه سیبویه
آرامگاه سیبویه با موقعیت مکانی مناسب خود در محله سنگ سیاه، دسترسی آسانی به بسیاری از هتل‌های شیراز را برای گردشگران فراهم کرده است. هتل شیراز، هتل بوتیک، عمارت شمس‌الملوک، هتل طاها و هتل سنتی نیایش از جمله گزینه‌هایی هستند که با اقامت در آنها می‌توانید به راحتی به این آرامگاه تاریخی دسترسی داشته باشید.
رستوران‌های اطراف آرامگاه سیبویه
در اطراف آرامگاه سیبویه، رستوران‌های متنوعی همچون رستوران سنتی وکیل، رستوران قوام و سفره‌خانه سنتی پات آماده پذیرایی از گردشگران هستند. این رستوران‌ها با فضای دلنشین و منوی متنوعی از غذاهای سنتی، مکانی مناسب برای تجدید قوا به‌شمار می‌روند.
سیبویه؛ نگهبان زبان پارسی در قلب شیراز
شیراز، این شهر شعر و شکوفه، فراتر از نام‌آورانش چون حافظ و سعدی، پناهگاه ستارگان دیگری از آسمان علم و فرهنگ است. در گوشه‌ای از محله سنگ سیاه، آرامگاه سیبویه، دانشمند بزرگ زبان‌شناسی و خالق اثر گران‌سنگ “الکتاب”، همچون نگینی می‌درخشد. این بنای تاریخی با شکوه معماری خود، هر سال دوستداران تاریخ و ادب را به سوی خویش فرا می‌خواند. دیدار از این آرامگاه، دریچه‌ای است به سوی شناختن گنجینه‌های علمی ایران و غرق شدن در جلوه‌های بی‌پایان زیبایی شیراز.
