اگر از دنیای تکنولوژی و شگفتی‌های علمی لذت می‌برید، احتمال دارد نام موزه علم و فناوری تهران را شنیده باشید؛ جایی که علم با تاریخ پیوند می‌خورد و گذشته و حال در دل آن هم‌نشین شده‌اند. این موزه که زیر نظر وزارت علوم، تحقیقات و فناوری فعالیت می‌کند، یکی از جاهای دیدنی تهران برای علاقه‌مندان به علم و دانش است.
در دل این مجموعه علمی، بازدیدکنندگان سفری متفاوت را تجربه میکنند؛ سفری به اعماق دستاوردهای علمی ایران، چه در دوران قبل از اسلام و چه پس از آن. این موزه در واقع پلی است میان نسل‌ها، تا با عبور از آن، به درک عمیق‌تری از روند رشد فناوری در ایران برسیم. در ادامه با ما در مجله گردشگری سفرتاپ همراه باشید تا نگاهی بیاندازیم به تاریخچه، بخش‌های متنوع و جذاب این موزه که هر گوشه‌اش حرفی برای گفتن دارد.
موزه علوم و فناوری در یک نگاه
| نام | موزه علم یا موزه علوم و فناوری |
| موقعیت مکانی | خیابان سی تیر |
| تاریخ افتتاح | بهمن 1389 |
| تعداد گالری‌ها | هفت گالری و یک کتابخانه |
| گروه سنی مخاطب | تمامی سنین، به‌ویژه نوجوانان |
| نزدیکترین ایستگاه مترو | ایستگاه مترو امام خمینی |
تاریخچه موزه علوم و فناوری تهران
- ۱۳۵۶: ایده ساخت موزه علوم و فناوری تهران شکل گرفت.
- ۱۳۸۹ (بهمن): اولین گالری موزه در محل سابق کتابخانه ملی افتتاح شد.
- ۱۳۹۱: بخش‌های تازه‌ای به موزه اضافه شد تا دستاوردهای دانشمندان ایرانی و اسلامی بیشتر دیده شود.
- امروز: این مجموعه شامل ۷ گالری متنوع است که هر کدام گوشه‌ای از تاریخ علم را روایت میکنند.
این موزه که از شاخص‌ترین موزههای تهران به شمار می‌آید، تنها به گذشته محدود نشده و با دریافت جوایز متعدد در زمینه‌های خلاقیت، مدیریت و آموزش، حضوری فعال و الهام‌بخش در آینده علم ایران دارد.
گالری های موزه علوم و فناوری
در ادامه با 7 گالری موزه آشنا می‌شویم:
گالری مرکز علم
گالری مرکز علم دنیایی از مفاهیم بنیادین فیزیک را در دل خود جای داده و با طراحی تعاملی و خلاقانه‌اش، تجربه‌ای متفاوت را برای بازدیدکنندگان رقم می‌زند.
گالری مرکز علم به‌گونه‌ای طراحی شده که هر بخش آن بر پایه قوانین علمی واقعی بنا شده است. این یعنی وقتی دست به آزمایش می‌زنید، نه‌تنها سرگرم می‌شوید، بلکه در حال مشاهده نتایج واقعی و ملموس از مفاهیم فیزیکی هستید.
از قانون اهرم‌ها گرفته تا الکترومغناطیس و فشار هوا، همه چیز اینجاست تا به ساده‌ترین و جذاب‌ترین شکل ممکن، علم را به زندگی روزمره‌تان پیوند بزند. از این رو، موزه علوم و فناوری یکی از جاهای دیدنی تهران برای کودکان و دانشآموزان هم محسوب میشود.
گالری نور
گالری نور با الهام از شخصیت برجسته و تأثیرگذار دنیای علم، ابن هیثم طراحی شده است. در سال ۲۰۱۵، سازمان جهانی یونسکو به پاس تلاش‌های ابن هیثم در شناخت نور، بازتاب، شکست و بنیان‌گذاری علم نورشناسی، این سال را «سال جهانی نور و فناوری‌های نوری» نام‌گذاری کرد.
تولد گالری برای روایت علمی‌ترین پدیده طبیعت
در پی این نام‌گذاری، موزه علم ایران نیز اقدام به تأسیس یک گالری تخصصی با محوریت نور کرد تا مفاهیم پیچیده این پدیده طبیعی را به‌زبان ساده و تجربی برای مخاطبان خود روایت کند.
سفری در تاریخ نور و ابزارهای نوری
در این گالری، بازدیدکنندگان با تاریخچه شناخت نور و دانشمندان بزرگ ایران و جهان که در این مسیر نقش داشته‌اند، آشنا می‌شوند. میز اپتیکی، اشکال لیساژور، پلاریزور، دیسک بنهام و قرص نیوتن و دوربین تاریک از جمله ابزار و آثار این بخش از موزه هستند.
گالری هستهای
گالری هستهای موزه علوم و فناوری، این علم نوین را به زبانی ساده، تصویری و تعاملی برای عموم به نمایش می‌گذارد. با توجه به اینکه انرژی هستهای یکی از پیشرفته‌ترین و حساس‌ترین حوزه‌های علمی است که تنها معدودی از کشورها، از جمله ایران به آن دست پیدا کرده‌اند، این گالری با همکاری مستقیم سازمان انرژی اتمی ایران طراحی شده و در تلاش است تا بازدیدکنندگان را با جنبه‌های مختلف این فناوری استراتژیک آشنا کند.
گالری انرژی هستهای از هشت بخش مستقل و جذاب تشکیل شده است که هر کدام با استفاده از گرافیک‌های خلاقانه، تصاویر واقعی و فناوری‌های نوین، بخشی از دنیای هستهای را روشن می‌کند.
گالری از مورس تا موبایل
اگر به سیر تحول ارتباطات علاقه‌مندید، یکی از جالب‌ترین بخش‌های موزه علم، گالری «از مورس تا موبایل» است؛ بخشی که شما را در یک سفر تصویری ۳۶۰ درجه به دل تاریخ ارتباطات بشر می‌برد.
طراحی و روایت تصویری تحول ارتباطات
این گالری به‌صورت دورتادور دیوار طراحی شده و با بهره‌گیری از خط زمانی، اینفوگرافیک‌های جذاب و مجموعه‌ای ارزشمند از ابزارهای ارتباطی قدیمی، روند تغییر و تکامل ارتباطات را به شکلی ملموس و دیدنی به نمایش می‌گذارد.
از مورس تا موبایل؛ نمایش ابزارهای ارتباطی در گذر زمان
در این مسیر تاریخی، از تلگراف با کدهای مورس، گرامافون‌ها و رادیوهای لامپی گرفته تا تله‌تایپ‌ها، رایانه‌های شخصی نسل قدیم و در نهایت گوشی‌های موبایل امروزی، همگی به نمایش درآمده‌اند تا روایت‌گر تحولی باشند که زندگی بشر را دگرگون کرده است.
صدای تاریخ؛ سند صوتی مظفرالدین‌شاه قاجار
اما جذاب‌ترین بخش این گالری، سند صوتی مظفرالدین‌شاه قاجار است؛ صدایی قدیمی از پادشاهی که از خدمات میرزا علی‌اصغر اتابک، صدراعظم وقت، تشکر می‌کند. این اثر نایاب علاوه‌بر ارزش تاریخی‌اش، پلی است میان تکنولوژی ضبط صدا و روایت‌های شفاهی تاریخ ایران.
گالری ابزار کهن جراحی
در این بخش، بازسازی دقیقی از ابزارهای جراحی متعلق به قرن چهارم هجری قمری به نمایش گذاشته شده است؛ ابزاری که طراحی آن‌ها از کتاب «التصریف لمن عجز عن التألیف» نوشته خلف بن عباس زهراوی، یکی از نوابغ پزشکی جهان اسلام، الهام گرفته شده است.
این گالری نگاهی عمیق به پیشرفت‌های علمی و پزشکی در تمدن اسلامی دارد و بازدیدکننده را به قرن‌ها پیش و به اتاق‌های جراحی آن دوران می‌برد. طراحی فضای نمایش، با نقاشی‌های مینیاتوری زیبا و روایت‌گر همراه شده که درک تصویری جذاب‌تری از شرایط جراحی در آن دوره به بازدیدکنندگان می‌دهد.
تماشای ابزارهایی که قرن‌ها پیش توسط پزشکان مسلمان استفاده می‌شدند، فرصتی بی‌نظیر است تا دریابیم چگونه پزشکی در دل تاریخ اسلام شکوفا شد و چه نقشی در شکل‌گیری علوم مدرن ایفا کرد.
گالری ابزار نجومی
آسمان، همیشه پر از رمز و راز بوده است؛ از کودکان تا بزرگسالان، همه به‌نوعی مجذوب ستارگان و سیارات‌اند. همین جذابیت باعث شده که یکی از دیدنی‌ترین بخش‌های موزه علم ایران به گالری ابزارهای نجومی اختصاص پیدا کند؛ گالری‌ای که گذشته درخشان اخترشناسی در تمدن اسلامی را بازتاب می‌دهد.
طراحی الهام‌گرفته از رصدخانه مراغه
طراحی این گالری با الهام از رساله‌ای علمی متعلق به مویدالدین عرضی، ستاره‌شناس برجسته رصدخانه مراغه، انجام شده و در اردیبهشت ۱۳۹۶ به بهره‌برداری رسید. ابزارهای نجومی بازسازی‌شده، بر اساس اسناد تاریخی و با دقتی مثال‌زدنی ساخته شده‌اند تا بازدیدکنندگان بتوانند جزئیات فنی و ساختاری ابزارهای رصدی در قرون گذشته را از نزدیک ببینند و لمس کنند.
از مراغه تا سمرقند؛ میراث درخشان رصدخانه‌های اسلامی
در این گالری، علاوه بر نمایش ابزارهای دقیق رصد، بازدیدکنندگان با رصدخانه‌های بزرگ اسلامی همچون رصدخانه مراغه و رصدخانه الغ‌بیگ در سمرقند آشنا می‌شوند؛ دو مرکزی که زمانی از پیشرفته‌ترین پایگاه‌های ستاره‌شناسی جهان بوده‌اند.
گالری فناوری بومی
اگر به دنبال لمس هوش، خلاقیت و مهندسی در دل فرهنگ ایرانی هستید، گالری فناوری بومی در موزه علوم و فناوری ایران یکی از تجربه‌های بی‌نظیر شما خواهد بود.
این گالری، سفری عمیق به گذشته است؛ جایی که مردم ایران قرن‌ها پیش، با بهره‌گیری از انرژی‌های طبیعی، سازه‌هایی کاربردی و هوشمندانه خلق کرده‌اند. در این بخش، ماکت‌هایی واقع‌گرایانه از شاهکارهای مهندسی سنتی ایران به نمایش درآمده‌اند: از آسیاب‌های آبی گرفته تا یخچال‌های طبیعی و بادگیرهای خنک‌کننده.
کتابخانه موزه علم تهران
کتابخانه موزه علوم و فناوری یکی از بهترین کتابخانه‌های تخصصی در بین موزههای تهران محسوب میشود. این کتابخانه از سال ۱۳۹۱ شروع به کار کرده و مجموعه‌ای ارزشمند از کتاب‌ها و منابع علمی در زمینه‌هایی مثل فیزیک، ریاضی، نجوم، مکانیک، شیمی و تاریخ علم را در خود جای داده است.
اگر به دنبال جایی هستید که منابع دقیق و معتبری درباره دستاوردهای دانشمندان ایرانی و مفاهیم علمی مختلف داشته باشد، این کتابخانه انتخاب بسیار خوبی برای مطالعه و تحقیق است. فضای آرام، علمی و غنی آن، مخاطب را به دنیای علم نزدیک‌تر می‌کند.
آدرس و ساعت کاری موزه علوم و فناوری تهران
- آدرس: خیابان امام خمینی، خیابان سی تیر، بالاتر از موزه ایران باستان، ساختمان سابق کتابخانه ملی ایران
- شماره تماس: 02188851452
ساعات کاری و قیمت بلیط موزه علوم و فناوری
| نیمه اول سال (بهار و تابستان) | شنبه تا چهارشنبه: ۸:۳۰ تا ۱۶:۰۰پنجشنبه، جمعه و روزهای تعطیل: ۱۶:۰۰ تا ۲۳:۰۰ |
| نیمه دوم سال (پاییز و زمستان) | شنبه تا چهارشنبه: ۸:۳۰ تا ۱۶:۰۰پنجشنبه، جمعه و روزهای تعطیل: ۹:۳۰ تا ۱۷:۰۰ |
| قیمت بلیط موزه علم و فناوری | برای بازدیدکنندگان ایرانی 20 هزار تومان و برای بازدیدکنندگان خارجی 60 هزار تومان. |
نزدیکترین مترو به موزه علم و فناوری
شما می‌توانید برای رسیدن به موزه علم و فناوری از خطوط مترو استفاده کنید. در خط 1 متروی تهران، در ایستگاه امام خمینی پیاده شوید. کافی است حدود 10 دقیقه پیاده‌روی کنید تا به موزه برسید.
جاهای دیدنی نزدیک موزه علم و فناوری تهران
بازدیدتان از موزه علم و فناوری که تمام شد، می‌توانید به جاهای دیدنی اطراف آن هم سر بزنید، چون بسیاری از موزههای تهران همین دور و بر هستند!
- موزه ارتباطات
- موزه آبگینه و سفالینه
- میدان مشق
- موزه سکه بانک سپه
- موزه صلح
- موزه ملی ایران
- کتابخانه و موزه ملی ملک
- خانه موزه مقدم
چرا بازدید از موزه علوم و فناوری یک تجربه متفاوت است؟
موزه علم تهران فقط یک فضای نمایشی نیست، بلکه پلی میان گذشته و آینده علم در ایران است. اینجا می‌توانید از افتخارات دانشمندان ایرانی، فناوری‌های نوین، ابزارهای بومی و میراث علمی تمدن اسلامی دیدن کنید و با لمس علم، تجربه‌ای فراتر از یک بازدید معمول داشته باشید.
اگر به دنبال مقصدی متفاوت در میان موزههای تهران هستید، پیشنهاد سفرتاپ موزه علم است که با گالری‌های متنوع، فضای تعاملی و برنامه‌های آموزشی، می‌تواند تمامی اعضای خانواده را سرگرم کند.
